SUECIA

SUECIA

Regnum Europae, ita denominata a Suionibus, ac Sitionibus, qui Suevorum gentes fuerunt in Germanico Oceano sitae, nec inepte possunt videri ii, quos nostra aetas Suedos et Suecos vocat, aliquot saltem literis mutatis. Sueciae reguum, immensae illius peninsulae Arctoae, quem Scandinaviam veteres nominant, mari Glaciali Noricô et Balthicô circumfusae; Gothiam et regiones amplissimas, latissimeque adversus orientem patentes, hôc tempore obrinens: ab occasu Norvegiâ: ad meridiem, sinu maris Balthici seu Germanici, Vistulae et Viadri ostiis obiectô, versus Boream, non procul a mari Glaciali; ad ortum, Russiae Neugardiâ terminatur: a gradu latitudinis 55. usque ad 73. longitudinis 35. usque ad 58. extenditur. Provincias multas continet, avarum aliae Gothicae sunt, ut Ostrogothia, cuius Lincopia metropolis, Westrogothia, lacu Vetere ob Orientali seiuncta, cuius Scara, Episcopi sedes: Australis Gothia, seu Smalandia, Tuiscia, Verendia, cuius Vexio praecipuum oppidum: Moringia et insula Selandia, Smalandiae in longitud. 18. milliat. obiecta, et in totidem parochias distincta, ac arce Borgholmiâ munita. Aliae Noricae, seu Succicae sunt, ut Oplandia, cuius Opsalia ad Salam sita, in centro Sueciae, sedes Archiepiscopi et scholae publicae, ac Stocholmia metropolis. Meridianae Meleri ripae, Sudermanniae oppida, Telo, Stringenes, Episcopi sedes, et arx Gryphisholmia adiacent: Nericiae Orclo arx praecipua est: Occasus versum Westmannia regio et urbes Arosia et Arboga lacui incumbunt. Inde versus occasum aestivum Dalia occidua, Eva et Solies Dalia a Slacu Solion sic denominata iacent, quae tres provinciae, una cum maiore parte montavarum provinciarum, sub Episcopi Harosiensis inspectione continentur. Oplandiae, versus Boream, finitima Gestricia, inde Helcingia, post Middelpadia, ulterius Augermannia, Borea et Notia. Inde Nortbotnia in Westbotniam et Ostbotniam divisa, longô terrarum tractu diffusae provinciae. Tandem Boream versus Scricfinnia, Lapponia, Biarmia; has proprie regui Suecorum provincias antiquas, plerasque sinus Botnicus ex Balthico in Boream, recta Toroniam, et ultra circulum arcticum porrectus, a Finlandia amplissima peninsula dirimit. Dividitur Finlandia in Notiam et Boream, quibus Natagundia superior et inferior, Savolosia, Tavastia, Finnonicae regiones late patentes adiunctae sunt. Inde trans Finnicum sinum Carelia, cuius Kexholm metropolis est, et meridiem versus Wotichonia, in qua Lovati fluvii Novogardiam allabeutis, quem Ny accolae vocant, ostium: supra

Coporam Ingria, evius Iamagrod, et Solonseia, cuius Ivanogrod e regione Nervae, arces sunt praecipuae. His contiguae versus meridiem sunt Livonicae Esthonum provinciae, a Nerva ad Revaliam et Vernoviam usque pertinentes. Allantacia, cuius Nerva; Wiria, cuius Wesemberga; Wichia, cuius Ahabsal Episcopi sedes et insula Dagen. Quae regiones trans Finnicum sinum pleraeque omnes, Ioannis III. Regis virtute ac felicitate, regno Suecorum, A. C. 1581. primum accreverunt, cum Revalia sponte Erico XIV. Suecorum regi se subiecisset, A. C. 1561. Est autem multis in locis aspera, montosa, humida et paludosa, unde multis in lcis est invia, et rarior ibi fructuum proventus. Totum vero littus versus Livoniam, acutissimi scopuli occupant, quibus eae orae inacceslae fiunt, ad quas gelatô mari lupi transmeant, praedae gratiâ, ibique nimiô frigore privari luminibus feruntur. Merul. et Metel. Baudrando Suecia, incolis Sueden, Gallis Suede, Italis Suetia, regnum est Europae versus septentrionem. Maiorem Scandinaviae partem complectitur, aliasque Daniae et Norvegiae unitum fuit; sed hodie proprio subest Regi. Terminatur a septentrione Lapponiâ Norvegicâ, ab oriente Moscoviâ, a meridie mari Balticô, et ab Occidente Daniâ et Norvegiâ. Eius pattes sunt sex, nempe Suecia propria, seu Suevonia, Gothia, Lapponia Suecica, Finlandia, Ingria, et Livonia: sub quibus sunt triginta quinque provinciae, quibus additur Bahusiana Praefectura, quae antea pars erat Norvegiae. Subsunt etiam Regi Sueciae Pomerania citerior, Ducatus Bremensis, et Principatus Ferdensis: sed haec sunt in Germania. Totius autem regm caput est Holmia, Stockholm, prope Melerum lacum. Morerio regionis huius aer tam purus est, ut ultra 100. annos vitam non raro incolae producant: quorum opes in fertilitate terrae, metallis et aliis: quod enim eius citra sexagesimum gradum est, aere satis miti et temperatô fruitur: quod inde usque ad gradum 66. scil. ad Arcticum circulum, excurrit, caelum quidem inclementius habet, solum vero felicius: quod reliquum ultra circulum Arcticum restat, et sterile est et frigore horridum, feris tamen, piscibusque innumeris abundat. Unde multitudo incolarum olim tam prodigiosa, ut silvas etiam colerent, quod et ruinae passim occurrentes, et in reliquum pene totum terrarum orbem huius gentis inundationes testantur. Incolae autem naturâ feroces et truces durâ exercitâque educatione, contra omnes labores firmantur. Germanis mores similes habent, nisi quod ab iis civilitate superantur, at industria eorum ingens, utpote quôvis Sueco rusticô omnes artes opificiaque callente. Integris saepe silvis incensis cineri grana serentes miscent, admirandô successu. Rei bellicae gloriâ sub Gustavo Adolpho inprimis et Carolo Gustavo Regibus emicuerunt: Linguarum exoticarum, et politicae minime rudes, magnifice hodie vestiri gaudent; Reges memorant antiquissimos a Magogo, Noachi ex Iapheto filio nepote, usque ad praesentem Carolum XI. centum et quinquaginta. Regiam dignitatem, Electivam antea, fecerunt Hereditariam, sub Gustavo I. Erici filio, qui pulsô Danô Christiernô II. Rex factus est, A. C. 1523. Hic A. C. 1527. comitiis coactis, religionem Pontificiam abrogavit, Cleticos, qui in regno manere mutatâ religione nolebant, dimisit. Olai Petri operâ usus, Antistites et Pastores dignos Ecclesiis praefecit: Biblia S. in suecicum sermonem primus transferri et in omnia regni templa distribui curavit, Reformatos exules a Danis inhumaniter habitos clementer invitavit, non tutô solum hospitiô, sed et libertate religionis oblatâ: Obiit A. C. 1560. regni 38. aetat. 70. Successit Ericus fil. ex Catharina Saxonica, qui, rebus regni turbatis, in carcerem coniectus a Iohanne et Carolo fratribus, e Margareta Loholmia genitis, ibi obiit A. C. 1568. Iohannes post eum praefuit, pater Sigismundi, qui A. C. 1592. electus Poloniae Rex, cum contra regni leges Latinos ritus Suecis obtrudere conaretur, a Proceribus depositus est, substitutô patruô Carolô: qui perpetuâ ferme vitâ infelix, obiit A. C. 1611. pater Gustavi Adolphi, illius tot victoriis et rerum gestarum magnitudine incliti: Cui in praelio Lutzensi occiso A. C. 1633. successit Christina filia, quae, pace Monasterii initâ, ingenti accessione regnum auxit, sceptrô dein A. C. 1654. sponte cessit, in gratiam Caroli Gustavi, quem Casimirus Bipontinus susceperat ex Catharina sorore Gustavi Adolphi. Mortuo A. C. 1660. successit Carolus XI. hodie regnans. Rex de negotiis regni deliberaturus, convocat

Ordines, e Nobilitate, Clero, Mercatorib. et Rusticis constantes: quorum Primi capita familiarum: Secundi duos Pastores ex qualibet communitate: Urbes duos Mercatores, et quaelibet villa duos ??? numero suo, illuc mittit. Reliqua minoris momenti in consessibus ordinariis peraguntur. Vide insuper Cluver. Ortelium, Sansonem et Du Val Georg. Saxonem Gramm. Hist. Daniae, Olaum M. Histor. gent. Sept. Ioh. Magn. Hist. Reg. Suec. Alb. Crantz. Chron. Dan. Suec. et Norveg. Erpoldum Lindenbrog. Script. rerum Germ. Hug. Grotium in Hist. Suecor. Goth. et Wand. etc. ut et infra in voce Sueones. Sueciae provinciae: Angermania, Angermanie. Blekingia, Blecking. Bothnia occidentalis, Bothnie Occidentale. Caiania seu Bothnia orientalis, Caianie. Carelia, Carelie. Dalecarlia, Dalecarlie. Dalia, Dalie. Finlandia septentrionalis, Finlande septentrionale. Finlandia meridionalis, Finlande, meridionale. Gestricia, Gestricie. Hallandia, Halland. Helsingia, Helsingie. Kekholmia, Kekholme. Lapponia; Lapponie. in quinque marchias seu provincias divisa. Livonia Livonie, in duas provincias divisa. Medelpadia, Medelpade. Nericia, Nericie. Nylandia, Nylande. Ostrogothia, Ostrogothland. Savolaxia, Savolax. Scania, Schonen. Smalandia, Smaland. Sudermania, Sudermanland. Tavasthia, Tavasthus. Vermelandia, Vermeland. Westmania, Westmanie.

Iemptia, Iempterland. Ingria, Ingrie, scu Ingermanland. Westrogothia, Westrogothland. Uplandia, Upland. Sueciae urbes praecipuae: Aboa, Abo. Arosia, Westeras. Calmaria, Clamar. Carolstadium, Carolstad. Christianopolis, Christianopel. Coronia, Landscron. Daleburgum, Daleborg. Elleboga, Ellebogen. Gothenburgum, Gotemburg. Holmia, Stockholm, regni caput. Lincopia, Lincoping. Lunda, Lunden. Nicopia, Nycoping. Norcopia, Norkoping. Orebroa, Orebro. Revalia, Revel. Riga, Rige. Scara, Scare. Sigtuna, Sigtun. Torna, Toorn. Viburgum, Viborch. Upsala, Upsal.